فرهنگ تلمیحات و اشارات در دیوان سید حسن غزنوی

تلمیحات و اشارات عصاره ی تفکرات، اعتقادات و فرهنگ یک قوم هستند و با توجه به تلمیحات و اشارات مورد استفاده ی آنان در ادبیاتشان، می توان تلقی یک قوم یا ملتی را نسبت به جهان مادون و مافوق آن دریافت. در حقیقت تلمیحات و اشارات، شاخص های جهان بینی و ایدئولوژی یک قوم هستند، بر همین اساس شاعر برای انتقال احساسات عمیق و اندیشه ی سیال خود از گنجینه ی فرهنگی مردم خویش بهره می گیرد. پس هر شاعر بازتاب لطیفی از باورهای معرفتی مردم عصر خویش است و با آگاهی از زوایای پنهان و آشکار اندیشه های مخاطبانش، کلام نظم و نثر را منعقد می سازد. سیدحسن غزنوی عارف، ستاره شناس، عالم، موسیقی دان، فقیه و... به علت آگاهی از علوم مختلف زمانه و ارتباط با مردمان و درباریان در دیوان خود به کرات از تلمیحات و اشارات استفاده کرده است .و بدون آگاهی اجمالی از این علوم و اصطلاحات و فرهنگ زمانه ی او نمی توان اشعار وی را درک کرد و فهمید. این پژوهش می تواند گامی در راه فهمیدن و درک کردن تلمیحات و اشارات و در نتیجه دسترسی به اندیشه های فرهنگی، علمی و... این شاعر بزرگ باشد. در این پژوهش، ابتدا تعاریفی از تلمیح و اشارات و انواع آن بیان شد، سپس شرح حال مختصری از سید حسن غزنوی پرداخته شد، سپس به دسته بندی انواع تلمیح و اشاره و تحلیل و بررسی دقیق آن ها به شکل علمی(عینی و آماری)پرداخته شد. از تحلیل کل تلمیحات و اشارات دیوان سید حسن غزنوی مشخص شد که تلمیحات و اشارات به کار رفته در دیوان سید حسن غزنوی،همان تلمیحات و اشارات به کار رفته در دیوان شاعران هم عصر او چون سنایی،انوری و... می باشد. در کل انواع تلمیح و اشاره بخش دانش ها و هنرها دارای بیشترین درصد آماری می باشد و این نکته، ارزش و جایگاه علمی این شاعر را اثبات می کند. بخش های آداب و رسوم و باورها،تلمیحات، قرآن و حدیث، ضرب المثل ها و اماکن از نگاه آماری به ترتیب بعد از دانش ها و هنر ها دارای بیشترین درصد آماری می باشند.